अमेरिकी पूर्व राष्ट्रपति कार्टरको १ सय वर्षको उमेरमा निधन

अमेरिका। अमेरिकाका पूर्व राष्ट्रपति जिम्मी कार्टरको १०० वर्षको उमेरमा निधन भएको छ । कार्टरको आइतबार निधन भएको कार्टर सेन्टरले जनाएको छ ।

कार्टर अमेरिकाको ३९औँ राष्ट्रपति थिए, जसले एक कार्यकाल पूरा गरेका थिए। पूर्व राष्ट्रपति कार्टरले छोटो अस्पताल बसाइको एक श्रृंखलापछि फेब्रुअरी २०२३ मा हस्पिस केयर सुरु गरेका थिए।

१ अक्टोबर १९२४ मा जन्मिएका पूर्व राष्ट्रपति कार्टर अमेरिकी इतिहासमा सबैभन्दा धेरै बाँच्ने राष्ट्रपति हुन् । यस अगाडि जर्ज एचडब्लू बुशको निधन ९४ वर्ष १७१ दिनको उमेरमा भएको थियो ।

गत अक्टोबरमा शताब्दी पुरुषका रुपमा कार्टरको १०० औं जन्मदिन मनाइएको थियो ।

पूर्व राष्ट्रपति कार्टर कलेजो र मस्तिष्कको क्यान्सरबाट पीडित थिए । उनको क्यान्सर सन् २०१५ मा निको भएको थियो । कार्टर सन् १९७७ देखि १९८१ सम्म अमेरिकाको राष्ट्रपति भएका थिए ।

राष्ट्रपतिको कार्यकालपछि कार्टर दम्पत्ति निरन्तर सामाजिक काममा सक्रिय रहदै आएका थिए । कार्टर र उनकी पत्नी रोजलिन अमेरिका, एशिया तथा अफ्रिकाको विभिन्न स्थानमा पुगेर गरिबका लागि घर बनाउनमा सक्रिय थिए ।

पूर्व प्रथम महिला रोजालिन कार्टरको नोभेम्बर १९, २०२३ मा निधन भएको थियो ।

राष्ट्रपति हुनुभन्दा अगाडि जिम्मी कार्टरले जर्जियाबाट सिनेटरका रुपमा प्रतिनिधित्व गरेका थिए । उनी जर्जियाका गभर्नर समेत थिए । सन् २००२ मा उनी नोबल शान्ति पुरस्कारबाट सम्मानित भएका थिए । कार्टर सेन्टरमार्फत उनले गरेको सामाजिक कार्यबाट उनी निकै प्रशंसित छन् ।

राजनीतिमा जानु अघि कार्टर बदामका किसान र अमेरिकी नौसेना लेफ्टिनेन्ट थिए । कार्टर एक कार्यकाल जर्जियाको गभर्नर भएपछि सन् १९७७ देखि १९८१ सम्म अमेरिकाको राष्ट्रपति भएका थिए ।

पूर्व राष्ट्रपति कार्टरलाई मानवअधिकारको च्याम्पियनिङका लागि व्यापक रूपमा सम्मान गरिन्छ। सन् १९७८ मा इजिप्टका राष्ट्रपति अनवर सदात र इजरायली प्रधानमन्त्री मेनाकेम बेगिनसँगको क्याम्प डेभिड सम्झौताको उनको पहल उनको विरासतको केन्द्रबिन्दु रहेको छ।

आफ्नो राष्ट्रपतिको कार्यकाल पछिका वर्षहरूमा कार्टरले विश्व शान्ति र स्वास्थ्य उन्नतिको आशामा आफ्नी पत्नी रोजालिनसँग मिलेर द कार्टर सेन्टर स्थापना गरेका थिए ।

सेन्टरले विगतका वर्षहरूमा विदेशी चुनावको अनुगमन र विकासोन्मुख देशहरूमा रोगहरू कम गरेर लोकतन्त्रलाई अगाडि बढाउन काम गरेको छ।