हाइड्रोजन ऊर्जा अनुसन्धानमा नेपालको ख्याति अन्तर्राष्ट्रिय मञ्चमा

लन्डन । नेपालले दुई उल्लेखनीय अनुसन्धानपत्रहरु प्रतिष्ठित अन्तर्राष्ट्रिय हाइड्रोजन ऊर्जा जर्नलमा प्रकाशित गराएर नवीकरणीय ऊर्जा अनुसन्धानको विश्वव्यापी मञ्चमा ठूलो ख्याति कमाएको छ ।

७.२ प्रभावकारी कारक भएको यस क्यू १ जर्नलले हाइड्रोजन ऊर्जा क्षेत्रमा नेपालको नवप्रवर्तनलाई उजागर गरेको छ।

पहिलो अनुसन्धानपत्र ‘हाइड्रोजन उत्पादन हाइड्रोपावरबाटः नेपालको दृष्टिकोणमा क्षारयुक्त इलेक्ट्रोलिसिसको साथ प्राविधिक–आर्थिक मुल्यांकन’ ले नेपालको अतिरिक्त जलविद्युतलाई क्षारयुक्त इलेक्ट्रोलिसिसमार्फत हाइड्रोजन उत्पादनमा उपयोग गर्ने सम्भावना अन्वेषण गर्छ।

दोस्रो अध्ययन ‘नेपालको सन्दर्भमा हरित हाइड्रोजन उत्पादन, भण्डारण, र फोहोर ताप पुनःप्राप्ति संयन्त्रको प्राविधिक–आर्थिक विश्लेषण’, आफ्नो क्रान्तिकारी परिधि र नवीकरणीय ऊर्जा क्षेत्रमा परिवर्तन ल्याउने सम्भावनाका लागि विशेष रूपमा ख्यातिप्राप्त छ। यो अनुसन्धान नेपालको समर्पणको मात्र प्रतिबिम्ब होइन, हाइड्रोजन ऊर्जा प्रविधिको प्रगतिमा एक महत्वपूर्ण योगदान पनि रहेको अनुसन्धानकर्ताहरुले जनाएका छन् ।

यो अनुसन्धान इन्भाइरो रिन्यूवेबल्स् नेपालका युवा उद्यमीहरूद्वारा सुरु गरिएको थियो, जसमा डेल्फ्ट युनिभर्सिटी अफ टेक्नोलोजी र नेपालको इन्स्टिट्यूट अफ इन्जिनियरिङको शैक्षिक समर्थन थियो ।

नेपालको आर्थिक र प्राविधिक रुपान्तरणको बीचमा यी प्रकाशनहरूले विश्वव्यापी इन्जिनियरिङ र वैज्ञानिक प्रगतिमा नेपालको बढ्दो विशेषज्ञता र स्थायित्वलाई प्रदर्शन गर्छन्।

सीमित सुविधा र स्रोत बाबजुद नेपाली अनुसन्धानकर्ताले विश्वव्यापी वैज्ञानिक र इन्जिनियरिङ प्रगतिमा महत्वपूर्ण योगदान पुरयाइरहेका छन्। यो सफलता कथा नेपालका समुदायहरूमा हरित परिवर्तनमा नेतृत्व गर्ने विशाल सम्भावना रहेको कुराको स्पष्ट उदाहरण हो ।

संसारले दिगो ऊर्जा समाधानको खोजी गरिरहेका बेला हाइड्रोजन ऊर्जा प्रविधिमा नेपालको उदाउँदो भूमिका नवप्रवर्तन र चुनौतीहरूको सामना गर्ने प्रतिवद्धताको प्रेरणादायक उदाहरणको रूपमा उभिएको छ।

नेपालले नवीकरणीय ऊर्जा अभ्यासमा एक मानक स्थापित गर्न र दिगोपनतर्फको विश्वव्यापी परिवर्तनमा उल्लेखनीय योगदान दिन तयार रहेको प्रमाणित गरेको अनुसन्धानकर्ताको दाबी छ ।