उत्तरी आयरल्याण्ड विवाद ‘वार्ताद्वारा समाधान’ हुने बेलायतकी नयाँ प्रधानमन्त्रीको विश्वास

प्रधानमन्त्री लिज ट्रस । तस्बिर एपी

लण्डन, २२ भदौ—बेलायतकी नवनियुक्त प्रधानमन्त्री लिज ट्रसले युरोपेली सङ्घ (इयू) सँगको वार्ताले उत्तरी आयरल्याण्डमा ब्रेक्जिटपछिको व्यापार विवाद सुल्झाउन सहयोग पुग्ने विश्वास व्यक्त गरेकी छन् ।

“मेरो प्राथमिकता वार्ताबाट समाधान निकाल्नु हो,” मङ्गलबार औपचारिक रूपमा पदभार ग्रहण गरेपछि प्रधानमन्त्रीका रूपमा पहिलो पटक उपस्थित भएकी उनले संसद्मा सांसदहरूसँग भनिन् ।

“तर यसले उत्तरी आयरल्याण्डको कानूनमा हामीले तय गरेका सबै कुराहरू पूरा गर्नुपर्दछ,” उनले थपिन् ।

उक्त विधेयकमा बेलायतको बहिर्गमनको एक भागको रूपमा ब्रसेल्ससँग लण्डनले गरेको सम्झौताका केही अंशहरू खारेज गर्ने प्रस्ताव गरिएको छ ।

अन्तर्राष्ट्रिय कानुन उल्लङ्घन गर्ने र प्रतिशोधात्मक व्यापार प्रतिबन्ध लगाउन सक्ने इयूको चेतावनीका बावजुद यूकेले अहिले संसद्मार्फत आफ्नो बाटो बन्द गरिरहेको छ ।

बेलायत सरकारले बेलायत, स्कटल्याण्ड र वेल्सबाट उत्तरी आयरल्याण्डतर्फ जाने सामानमा आन्तरिक सीमा जाँचको विरोध गर्दै आएको छ ।

ईयूले छिमेकी सदस्य राष्ट्र रिपब्लिक अफ आयरल्याण्डमार्फत् युरोपेली एकल बजारमा सामान आउन नदिन जाँच आवश्यक रहेको बताएको छ ।

सन् १९९८ मा उत्तरी आयरल्यान्ड र गणतन्त्रबीचको कडा सीमा संरचना हटाउने एउटा शर्त थियो, जसले बेलायती शासनलाई लिएर ३० वर्षको हिंसा अन्त्य गरेको थियो ।

तर बेलायत समर्थक युनियनवादी पार्टीहरूले भने यो जाँचले उत्तरी आयरल्याण्डलाई बेलायतका अन्य भागहरूबाट अलग गरेको र यसले संयुक्त आयरल्याण्डको खतरा बढाएको बताएका छन् ।

वासिङ्टनस्थित अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडनको प्रशासनले चिन्ता व्यक्त गरेको पृष्ठभूमिमा ट्रसले आफ्नो पहिलो प्राथमिकता शान्ति सम्झौताको ‘सर्वोच्चताको रक्षा’ रहेको बताएकी छन्।

उनले बेलफास्टमा सत्ता साझेदारी सरकारबाट युनियनवादी पक्षहरू पछि हट्न बाध्य भएको मुद्दालाई समाधान गर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गरिन् ।

“म उत्तरी आयरल्याण्डका सबै पक्षहरूसँग कार्यकारी र विधानसभालाई ब्याकअप र सञ्चालन गर्न काम गर्न चाहन्छु,” ट्रसले थपिन् । 

“तर त्यसो गर्नका लागि हामीले उत्तरी आयरल्याण्ड प्रोटोकलका मुद्दाहरू समाधान गर्न आवश्यक छ, जसले उत्तरी आयरल्याण्डका समुदायहरूबीचको सन्तुलन बिगारेको छ ‘-‘उनले भनिन् ‘म त्यो गर्न प्रतिबद्ध छु र म त्यो समाधान खोज्न सबै पक्षहरुसँग काम गर्न प्रतिबद्ध छु ।’