‘युक्रेनमा रुसी आक्रमण विश्वव्यापी मुद्दा’

‘क्वाड’ बैठकमा नेताहरू । तस्बिर एपी

लभिभ, (युक्रेन)/ बर्लिन- अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनले युक्रेनको संकट विश्वव्यापी मुद्दा भएको उल्लेख गर्दै त्यसले अन्तर्राष्ट्रिय व्यवस्था, क्षेत्रीय अखण्डता र सार्वभौमसत्ता कायम राख्ने महत्वलाई बढाएको बताएका छन् ।

टोकियोमा एशिया–प्रशान्त क्षेत्रका नेताहरूको ‘क्वाड’ बैठकमा चीनले दाबी गरेको स्वशासित टापु ताइवानका लागि अमेरिकी सैन्य समर्थन स्वैच्छिक रूपमा आएको टिप्पणी गरेको एक दिनपछि अमेरिकी राष्ट्रपतिले युक्रेन संकट युरोपेली मुद्दा मात्र नभएर त्यो विश्वव्यापी विषय भएको बताएका हुन् ।

संयुक्त राज्य अमेरिका, जापान, भारत र अष्ट्रेलिया सहभागी क्वाड बैठकमा युक्रेनको अवस्थाबारे मन्तव्य व्यक्त गर्दै उनले आफ्नो मुलुक अमेरिकाका सहयोगीहरूका साथमा रहने तथा स्वतन्त्र र खुला एशिया–प्रशान्त क्षेत्रका निम्ति लागिपर्नेमा जोड दिए । “अन्तर्राष्ट्रिय कानून, मानवअधिकार संसारमा जहाँसुकै उल्लंघन भए पनि सधैं रक्षा गर्नुपर्छ,” उनले भने ।

युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोडिमिर जेलेन्स्कीले सोमबार डाभोसमा विश्वव्यापी व्यापारिक नेताहरूसमक्ष पाशविक शक्ति प्रयोग गर्नबाट रोक्न विश्वले रूस विरुद्ध प्रतिबन्धहरू बढाउनुपर्नेमा जोड दिएका थिए ।

सम्भवतः युरोपेली संघ केही दिनभित्र रूसी तेल आयातमा प्रतिबन्ध लगाउन सहमत हुनेछ र रुसबाट सर्वाधिक इन्धन आयात गर्ने जर्मनीले पनि मस्कोको इच्छामा तुषारापात गर्नेछ ।

मस्कोले युक्रेन द्वन्द्वमा पश्चिमा देशले आफूलाई एक्ल्याए पनि चीनसँगको आफ्नो आर्थिक सम्बन्ध बढ्ने बताएको छ । “हामी केही दिन भित्रै सफलतामा पुग्नेछौं,” जर्मनीका अर्थमन्त्री रोबर्ट ह्याबेकले भनेका छन् ।

२७ सदस्यीय संघका अधिकांश राष्ट्र रूसी ऊर्जामा निर्भर छन् । यस्तो परिस्थितिमा संघले रुसी इन्धन आपूर्ति रोक्न द्रुत गतिमा अघि नबढेकामा किभबाट चर्को आलोचना खेप्नु परेको छ ।
हङ्गेरीले प्रतिबन्धमा सहमत हुनुअघि ऊर्जा लगानीको माग गरेको छ भने संघका सदस्य राष्ट्रले पनि द्रुत स्वीकृतिमा जोड दिएका छन् ।

संघले गैर–रूसी आपूर्तिको अभाव भएका मध्य र पूर्वी राष्ट्रहरूलाई दुई अर्ब यूरो सम्मको प्रस्ताव गरेको छ ।

यसैबीच, रुसी विदेशमन्त्री सर्गेई लाभरोभले संयुक्त राज्य अमेरिका र युरोपसँगको आर्थिक सम्बन्ध टुटेपछि क्रेमलिनले चीनसँगको सम्बन्ध विकासमा ध्यान दिने बताएका छन् । “यदि उनीहरू (पश्चिमा देश) सम्बन्ध पुनः सुरु गर्ने सन्दर्भमा केही प्रस्ताव गर्न चाहन्छन् भने हामी त्यसलाई आवश्यक भए नभएको सम्बन्धमा गम्भीरतापूर्वक विचार गर्नेछौं, जब पश्चिमाहरूले तानाशाहको रुप लिएका छन्, चीनसँगको हाम्रो आर्थिक सम्बन्ध अझ तीव्र हुनेछ,” उनले भनेका छन् ।

सन् १९४५ पछि युरोपेली देशमा भएको रूसको तीन महिना लामो आक्रमण सबैभन्दा ठूलो हो । आक्रमणबाट बच्न ६५ लाखभन्दा बढी विदेश पलायन भएका छन् भने सम्पूर्ण शहरहरू भग्नावशेषमा परिणत भएका छन् जसले रूसमाथि अनपेक्षित प्रतिबन्ध लगाउन पश्चिमा राष्ट्रहरूलाई प्रेरित गरेको छ ।

राष्ट्रपति जेलेन्स्कीले सोमबार युक्रेनका सहयोगीहरूलाई बन्दी आदानप्रदानका लागि मस्कोलाई दबाब दिन आह्वान गरे । उनले भनेका छन्, “हामीलाई रूसी सेनाको आवश्यकता छैन, हामीलाई केवल हाम्रा चाहिन्छ, हामी भोलि पनि बन्दी आदानप्रदानका लागि तयार छौं ।”